تعریف فلنج :

برای اینکه با کاربردهای فلنج در صنعت آشنا بشیم، در ابتدا به تعریف این نوع اتصالات می پردازیم.

فلنج ها قطعات دیسکی شکل هستند که معمولا دور آنها سوراخ هایی برای اتصال وجود دارد.
در واقع فلنج ها اتصالاتی هستند که خطوط لوله انتقال را به یکدیگر متصل می کنند.
در فلنج ها برای اینکه از نشتی جلوگیری شود از آب بند یا gasket استفاده می شود.
جنس فلنج معمولا از فولاد، چدن، استیل و … می تواند باشد.
جنس دقیق فلنج ها براساس لوله ای است که قرار است به آن متصل شود.
قابلیت اتصال و باز و بسته کردن ساده، از جمله مزیت های فلنج ها هستند.

انواع کلاس و استاندارد فلنج ها

-فشار مطابق استاندارد DIN
-مطابق استانداد API
-کلاس بندی فشار مطابق استاندارد ASME B16.5

انواع فلنج

-فلنج های دنده ای (threaded flange)

این نوع فلنج ها، از جمله فلنج های پر کاربرد در صنعت هستند که با نام فلنج رزوه ای نیز شناخته می شوند.
فلنج دنده ای قطعه ای دیسکی شکل است که با پیچ و مهره لوله را به شیر آلات و یا سایر تجهیزات متصل می کند و اتصال آن با لوله به صورت رزوه ای است.
این نوع فلنج ها مطابق استاندارد NPT رزوه شده اند و فلنج روی لوله رزوه شده قرار می گیرد.
فلنج دنده ای یا رزوه ای در صنایعی مورد استفاده قرار می گیرند که با سیالات در دما و فشارهای بالا سر و کار دارند.

-فلنج گلودار جوشی (weld neck flange)

این نوع اتصالات یکی از کاربردی ترین نوع اتصالات هستند، از این اتصالات برای وصل کردن لوله ها، شیر آلات
و سایر قطعات به هم استفاده می شود.
فلنج های گلودار در ایران به طور معمول بر اساس استاندارد ASTM ساخته می شوند.
جنس این نوع فلنج ها معمولا از متریال کربن استیل و استنلس استیل است.
ممکن است با توجه به نیاز کاربر متریال های دیگری مثل آلومینیوم و تیتانیوم در ساخت فلنج های گلودار استفاده شوند.
کلاس های فلنج های گلودار :
150، 300، 600، 900، 1500، 2500

-فلنج های رینگ جوینت (RTJ flange)
فلنج ها بر اساس قسمت سطح خود به سه دسته ی فلنج سطح صاف، فلنج سطح برجسته و فلنج رینگ جوینت تقسیم می شوند.
این نوع از فلنج در صنعت لوله کشی و تاسیسات مورد استفاده قرار می گیرد.
آب بندی خوب فلنج های رینگ جوینت از جمله مزیت های این نوع فلنج است.
فلنج رینگ جوینت و انواع فلنج های دیگر از سه قسمت اصلی فلنج، گسکت و پیچ و مهره تشکیل شده اند.
فلنج رینگ جوینت در جنس های مختلفی ساخته می شود، نوع جنس بر اساس جنس لوله، نوع سیال، ترکیبات شیمیایی به کار رفته در سیال و … است.

پر کاربردترین جنس های ساخت و تولید فلنج ساکت ولد :

جنس های ASTM A105 ،ASTM A350 ،ASTM A182 F304 و ASTM A182 F316

-فلنج های ساکت ولد (socket weld flange)
این نوع فلنج در صنایع مختلف بسیار پر کاربرد است.
در فلنج ساکت ولد یک قسمت فرو رفتگی وجود دارد که لوله ها می توانند در درون این فرو رفتگی ها قرار بگیرند.
آب بندی این نوع فلنج ها بسیار مناسب است، چون همانطور که در بالا گفتیم فلنج ساکت ولد یک تو رفتگی دارد که لوله در آن قرار می گیرد و سپس جوشکاری بر روی آن انجام می شود.
این نوع فلنج در صنعت لوله کشی و تاسیسات بسیار پرکاربرد می باشد.
در هنگام خرید فلنج برای داشتن انتخابی درست باید با توجه به نیاز مشتری و بر اساس پارامترهای مورد نیاز خریدار خرید را انجام داد.
اگر با توجه به نیاز خریداری فلنج انجام شود هزینه ها کاهش پیدا می کنند و عمر مفید خطوط لوله ها افزایش پیدا می کند.

استاندارد و کلاس فشاری فلنج های ساکت ولد :

استاندارد : ANSI B16. 34
کلاس های فشاری : 150، 300، 600، 900، 1500، 2500

کاربردهای فلنج در صنعت:

در این مقاله در ابتدا بصورت کلی با فلنج و انواع مختلف آن آشنا شدیم، حالا قصد داریم به مطلب اصلی این مقاله یعنی کاربردهای فلنج بپردازیم.
باید بدانید که فلنج ها بصورت گسترده در صنایع مختلف کاربرد دارند و استفاده می شوند.
بصورت کلی فلنج ها برای اتصال خطوط لوله به سایر تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند.

-کاربرد فلنج در صنعت نفت و گاز

فلنج در صنعت نفت و گاز به دلیل استفاده گسترده در خطوط لوله کاربرد زیادی دارد.
از جمله فلنج هایی که در این صنعت استفاده می شوند می توان به فلنج جوشی محفظه ای، فلنج لبه دار، فلنج گلودار جوشی، فلنج دنده ای و … اشاره کرد.
با توجه به کاربرد، هر یک از فلنج ها در قسمت های مختلف در صنعت نفت و گاز بصورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند.

-کاربرد فلنج در اتصال دکل های مخابراتی

نوعی از فلنج ها با نام فلنج هدایت کننده امواج وجود دارد که در دکل های مخابراتی مورد استفاده قرار می گیرد.
اتصالاتی که در دکل ها مورد استفاده قرار می گیرد باید توانایی تحمل وزن چند تنی را داشته باشد.
فلنج هدایت کننده امواج، متصل کننده بخش های مختلف آنتن دکل های مخابراتی است.

-کاربرد فلنج در صنایع غذایی

تجهیزات مورد استفاده در خطوط لوله کشی صنایع غذایی قوانین بهداشتی سخت گیرانه ای را باید رعایت کنند.
باید خطوط لوله ای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و آلودگی داشته باشند و همچنین باید امکان بررسی و تعمیرات قسمت های مختلف به راحتی قابل انجام باشد، اتصالات فلنجی دقیقا برای این موارد بسیار مناسب می باشد.
چون لوله ها و سایر تجهیزات باید بصورت مداوم بررسی و ضد عفونی شوند، اتصالات فلنجی که
قابلیت جداسازی راحت دارند برای استفاده در این حوزه بسیار مناسب هستند.

-کاربرد فلنج در تجهیزات آتشنشانی

فلنج در شیر های آتشنشانی، شیرهای باز و بسته کردن آب و اتصالات لوله ها کاربرد دارند.
به دلیل مجاورت این سیستم ها با فشار و دماهای بالا باید از ابزاری استفاده شود بتواند این شرایط را تحمل کند.

-کاربرد فلنج در تجهیزات بیمارستانی

امنیت تجهیزات بیمارستانی بسیار مهم است، کپسول های اکسیژن از جمله تجهیزات حیاتی است که باید امنیت آن مورد توجه قرار بگیرد.
احتمال نشتی و انفجار در کپسول های اکسیژن وجود دارد، فلنج ها در قسمت انتهایی این کپسول ها استفاده می شوند تا احتمال بروز نشتی و انفجار کاهش پیدا کند.

-کاربرد فلنج در صنعت آب و فاضلاب

فلنج ها در خطوط لوله کشی انتقال آب بصورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند.
نشتی بسیار کم، نصب و جداسازی راحت و مقاومت در برابر خوردگی از جمله مزیت های فلنج ها هستند که به همین دلیل کاربردهای گسترده ای در صنعت آب و فاضلاب دارند.
جنس فلنج مورد استفاده به عواملی مانند نوع سیال، خط لوله و فشار کاری و … بستگی دارد.

در انتهای مقاله ی کاربردهای فلنج در صنعت پیشنهاد میکنم مقاله ی فلنج استیل چیست ؟ و انواع فلنج استیل را مطالعه بفرمائید.