پدیده ضربه قوچ چیست ؟
پدیده ضربه قوچ یا چکش آبی (water hammer) که با عنوان شوک الکتریکی هم شناخته می شود همانند پدیده کاویتاسیون.
ضربهٔ قوچ افزایش فشار یا موجی است که در شاره‌های در حال حرکت پس از توقف یا تغییر مسیر ناگهانی پیش می‌آید.
این افزایش فشار معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که شیری در مسیر حرکت آب یا گاز ناگهان بسته می‌شود.
(ویکی پدیا)
چگونه ضربه قوچ اتفاق می افتد ؟
پدیده ی ضربه قوچ در زمان افزایش فشار در سیالات بعد از بسته شدن ناگهانی اتفاق می افتد.
این رویداد در خطوط لوله ای که جریان تحت فشار دارند اتفاق می افتد.
با وقوع ضربه قوچ فشار سیستم چند برابر افزایش پیدا می کند که این فشار آسیب زیادی به سیستم وارد می کند.
در خطوط لوله کشی تحت فشار مثل خطوط نفت این پدیده اتفاق می افتد.
در صورت وقوع این اتفاق خسارت های سنگینی به خطوط انتقال وارد می شود، پس باید تا جای ممکن از بروز این پدیده جلوگیری کرد.
ضربه قوچ به چه علتی اتفاق می افتد ؟
دلایل مختلفی باعث بروز پدیده ی ضربه قوچ می شود از جمله انتخاب یک شیر نامناسب.
همچنین نگهداری شیرها هم بسیار حائز اهمیت است و نگهداری نامناسب نیز می تواند باعث بروز پدیده ی چکش آبی یا همان ضربه قوچ شود.
آیا می توان پدیده ضربه قوچ را از بین برد ؟
نمی توان گفت که هیچ وقت به هیچ عنوان این اتفاق نمی افتد، اما می توان اثر ضربه قوچ را کاهش داد.
مثلا ما می توانیم قطر لوله را افزایش دهیم تا سرعت جریان کاهش پیدا کند و در نهایت فشار نیز کاهش پیدا کند.
می توان چرخ لنگر را را در محور پمپ قرار داد تا زمان ایستادن پمپ افزایش پیدا کند.
می توانیم از متوقف کننده های ضربه قوچی استفاده کنیم، ما با استفاده از این متوقف کننده ها می توانیم افزایش
فشار را کنترل کنیم.
با انتخاب نوع لوله ی مناسب همانند لوله های پلی اتیلن سرعت موج را می توانیم کم کنیم.
جلوگیری از ضربه قوچ
برای جلوگیری از این پدیده ما باید جلوی تغییرات ناگهانی فشار جریانات خطوط لوله هارا بگیریم.
ما با کنترل کننده ها می توانیم از پدیده ی ضربه قوچ جلوگیری کنیم.
باز و بست شیرها در جلوگیری از پدیده ی چکش آبی بسیار مهم هستند.
ما اگر بتوانیم مقدار فشار را کنترل کنیم، می توانیم این پدیده را به خوبی کنترل کنیم.
با استفاده از شیر قطع و وصل برقی می توانیم روی شیر، کنترل داشته باشیم و می توانیم شیر را آهسته باز و بست کنیم.
در انتهای این مقاله پیشنهاد میکنم سایر مقالات سایت رو هم مطالعه بفرمائید.
