از جمله شیر های مورد استفاده در صنعت، شیر دروازه ای است.
برای باز و بسته کردن جریان مایعات در لوله از این نوع شیر استفاده می کنند.
عمل باز و بسته کردن در این نوع شیر صنعتی با حرکت عمودی دیسک روی سیت انجام می شود.
gate valve یک شیر دو طرفه است، دو طرفه به این معنا که مایعی که در طول لوله در جریان است تمایل دارد در هر جهتی در محدوده خودش حرکت کند.
در واقع با نصب شیر دروازه ای شاهد افت فشار در خطوط لوله هستیم.
این نوع شیر سایز ثابتی ندارد و دارای اندازه های متفاوت برای مجراهایی با سایز متفاوت است.
جنس gate valve نیز در اندازه های مختلف متفاوت است.
برای مجراهایی که اندازه ی آنها کمتر از 2 اینچ است بدنه ی شیر دروازه ای معمولا از فورج استیل است.
اگر سایز مجرا بیشتر از 2 اینچ باشد در این صورت جنس بدنه کست استیل است.
لازم به ذکر است که شیر دروازه ای های 304 و 316 از جنس استیل هستند و ضد زنگ می باشند.
gate valve چیست ؟
gate valve نام دیگر شیر دروازه ای است که برای باز و بسته کردن جریان در لوله ها مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع شیر دروازه ای
فورج استیل، کست استیل، API 6D، چاقویی، بست فشار و …
کست استیل را با API 600 یا به عبارتی کربن و آلیاژ استیل و API 603 یا به عبارتی استیل ضد زنگ و درجه بالاتر تولید می کنند.
همانطور که در بالاتر نیز گفته شد باید توجه داشت که این نوع از شیر فقط در سایزهای بالاتر از 2 اینچ موجود است.
برای لوله کشی های با مجرای کمتر از 2 اینچ (5 سانتی متر) از فورج استیل با مشخصات پوششی API 602 و BS 5352 استفاده می شود.
API 6D نیر برای خطوط لوله ها به کار می رود و در دو نمونه طرح اصلی slab و expanding وجود دارند.
متفاوت ترین نوع از شیر دروازه ای ها گیت ولو چاقویی است، طرز کار این نوع هم به این شکل است که شیر دروازه را یا باید باز بگذارید و یا کاملا بسته نگهدارید.
برای فشار قوی هم از بست فشار شیر دروازه ای استفاده می شود.
انواع گوه
-انعطاف پذیر (Flexible-Wedge)
-جامد (solid-wedge)
-موازی – کشویی (Parallel-Slide Wedge)
-تقسیم شده (Split-Wedge)
انواع Stem
شیر دروازه ای می تواند یک استم بالارونده داشته باشد، به این صورت که این stem هنگام باز شدن شیر استم بالا می رود.
همچنین شیر دروازه ای می تواند دارای یک استم غیر بالا رونده باشد که در این صورت استم در هنگام باز شدن شیر به طرف بالا حرکت نمی کند.
ابعاد شیر دروازه ای
این جدول مخصوص شیر دروازه ای API 600 است.
CLASS 150
| Sizes | L | L1 (BW) | H (Open) | W |
| 2″ | 7 (180) | 8-1/2 (216) | 14-1/2 (368) | 8 (200) |
| 2-1/2″ | 7-1/2 (190) | 9-1/2 (241) | 17 (432) | 8 (200) |
| 3″ | 8 (200) | 11-1/8 (283) | 18 (457) | 8-7/8 (225) |
| 4″ | 9 (230) | 12 (305) | 22 (559) | 11 (279) |
| 5″ | 10 (254) | 15 (381) | 26 (660) | 12-3/4 (325) |
| 6″ | 10-1/2 (266) | 15-7/8 (403) | 30 (762) | 14 (356) |
| 8″ | 11-1/2 (290) | 16-1/2 (420) | 38-1/2 (978) | 14 (356) |
| 10″ | 13 (330) | 18 (457) | 46 (1168) | 18 (457) |
| 12″ | 14 (356) | 19 (502) | 55-1/4 (1403) | 20 (508) |
| 14″ | 15 (381) | 22 (559) | 60 (1524) | 21-1/2 (546) |
| 16″ | 16 (407) | 24 (610) | 74-7/8 (1902) | 24 (610) |
| 18″ | 17 (432) | 26 (660) | 79 (2007) | 27 (686) |
| 20″ | 18 (457) | 28 (711) | 87-1/2 (2223) | 28 (711) |
| 24″ | 20 (508) | 32 (813) | 105 (2667) | 31-1/2 (800) |
| 30″ | 24 (610) | 38 (965) | 130 (3302) | 43 (1092) |
| 36″ | 28 (711) | 44 (1118) | 162 (4115) | 51 (1295) |
CLASS 300
| SIZES | L/L1 | H (OPEN) | W |
| 2″ | 8-1/2 (216) | 16 (407) | 7-7/8 (200) |
| 2-1/2″ | 9-1/2 (241) | 17-3/8 (442) | 7-7/8 (200) |
| 3″ | 11-1/8 (283) | 19-3/4 (501) | 8-7/8 (225) |
| 4″ | 12 (305) | 23-3/8 (594) | 9-7/8 (251) |
| 5″ | 15 (381) | 23-3/4 (603) | 12-1/2 (318) |
| 6″ | 15-7/8 (403) | 32-1/8 (816) | 14 (356) |
| 8″ | 16-1/2 (420) | 41 (1041) | 15-3/4 (400) |
| 10″ | 18 (457) | 48-3/8 (1229) | 17-3/4 (451) |
| 12″ | 19-3/4 (501) | 57 (1448) | 20 (508) |
| 14″ | 30 (762) | 62-1/2 (1588) | 22 (559) |
| 16″ | 33 (838) | 69 (1753) | 25 (635) |
| 18″ | 36 (914) | 80-1/2 (2045) | 28 (711) |
| 20″ | 39 (991) | 91 (2311) | 35-1/2 (902) |
| 24″ | 45 (1143) | 120-1/2 (3061) | 43 (1092) |
CLASS 600
| SIZES | L/L1 | H (OPEN) | W |
| 2″ | 11-1/2 (290) | 16-1/2 (420) | 7-7/8 (200) |
| 2-1/2″ | 13 (330) | 18 (457) | 8-7/8 (225) |
| 3″ | 14 (356) | 20-1/8 (511) | 9-7/8 (251) |
| 4″ | 17 (432) | 25 (635) | 14 (356) |
| 5″ | 20 (508) | 30-1/2 (775) | 15-3/4 (400) |
| 6″ | 22 (559) | 33-5/8 (854) | 17-3/4 (451) |
| 8″ | 26 (660) | 42-3/8 (1076) | 20 (508) |
| 10″ | 31 (787) | 49 (1245) | 25 (635) |
| 12″ | 33 (838) | 68-1/2 (1740) | 27 (686) |
| 14″ | 35 (889) | 69 (1753) | 31-1/2 (800) |
| 16″ | 39 (991) | 74 (1880) | 35-1/2 (902) |
| 18″ | 43 (1092) | 84-1/4 (2140) | 43 (1092) |
| 20″ | 47 (1194) | 93-1/2 (2375) | 51 (1295) |
| 24″ | 55 (1397) | 110 (2794) | 51 (1295) |
CLASS 900
| SIZES | L/L1 | H (OPEN) | W |
| 2″ | 14-1/2 (368) | 26 (660) | 10-1/4 (260) |
| 3″ | 15 (381) | 26-3/8 (670) | 11-1/2 (292) |
| 4″ | 18 (457) | 30 (762) | 14 (356) |
| 6″ | 24 (610) | 40-3/4 (1035) | 20 (508) |
| 8″ | 29 (737) | 51 (1295) | 24 (610) |
| 10″ | 33 (838) | 61 (1549) | 27 (686) |
| 12″ | 38 (965) | 69-1/2 (1765) | 31-1/2 (800) |
| 14″ | 40-1/2 (1029) | 77 (1956) | 35-1/2 (902) |
| 16″ | 44-1/2 (1130) | 82-3/4 (2102) | 43 (1092) |
CLASS 1500
| SIZES | L/L1 | H (OPEN) | W |
| 2″ | 14-1/2 (368) | 21-1/2 (546) | 11-1/2 (290) |
| 3″ | 18-1/2 (470) | 27-1/8 (689) | 14 (356) |
| 4″ | 21-1/2 (546) | 31-1/2 (800) | 20 (508) |
| 6″ | 27-3/4 (705) | 45 (1143) | 24 (610) |
| 8″ | 32-3/4 (832) | 53-1/2 (1359) | 27 (686) |
| 10″ | 39 (991) | 65 (1651) | 35-1/2 (902) |
| 12″ | 44-1/2 (1130) | 74 (1880) | 43 (1092) |
| 14″ | 49-1/2 (1257) | 83-1/2 (2121) | 51 (1295) |
| 16″ | 54-1/2 (1384) | 88 (2235) | 63 (1600) |
CLASS 2500
| SIZES | L/L1 | H (OPEN) | W |
| 2″ | 17-3/4 (451) | 24-7/8 (632) | 12 (305) |
| 3″ | 22-3/4 (578) | 36 (914) | 20 (508) |
| 4″ | 26-1/2 (673) | 41-1/2 (1054) | 20 (508) |
| 6″ | 36 (914) | 57 (1448) | 24 (610) |
| 8″ | 40-1/4 (1022) | 63-3/8 (1610) | 24 (610) |
طراحی OS&Y و IS&Y در شیر های دروازه ای چیست ؟
زمانی که دسته ی شیر برای باز و بسته کردن دریچه چرخانده می شود به علت ارتباطی که با استم شیر دارد، دیسک را مستقیما بالا و پایین می رود.
در حالت شیر OS&Y زمانی که دسته در حالت ثابت قرار دارد، استم در خارج از بدنه شیر بالا و پایین می رود و قبل مشاهده است.
در حالت شیر IS&Y استم خارج از بدنه شیر بالا و پایین نمی رود.
