از جمله فرآورده های میانی فولاد می توان از شمش، اسلب، بیلت و بلوم نام برد.
این فرآورده ها در کوره ذوب می شوند و با عناصر دیگری مانند : کربن، گوگرد، نیکل، کروم، سیلیسیم و … بصورت آلیاژ در می آیند.
انواع تیرآهن، لوله و قوطی فولادی و … از فولاد ساخته شده به دست می آیند.
شمش فولادی چیست ؟
از لحاظ ظاهری شمش فولادی به شکل مستطیل است که معمولا سطح مقطعی ذوزنقه ای به منظور حمل و نقل آسان تر و راحتی هنگام خارج کردن شمش از قالب دارد.
قابل توجه است که طول هر شاخه شمش فولادی معمولا از 2 متر بیشتر نیست.
اولین فرآورده ای که بعد از تبدیل سنگ آهن به فولاد به دست می آید، شمش فولادی است، چون در فرآیند ساخت شمش، فرآیند میانی نورد فولاد به حساب می آید.
بعد از ساخت فولاد خام و تهیه فلز مذاب در کوره های مخصوص، شمش را با انجماد مواد مذاب داخل قالب ها می سازند.
شمش از ریخته گری پیوسته تولید می شود، از جمله نکات قابل توجه شکل و اندازه این شمش ها است.
در مرحله بعد فرآیند شکل دهی قطعه ها را داریم که این موضوع هم بسیار مهم است.
یکی دیگر از موارد مهم در تولید و ساخت، نحوه شمش ریزی در قالب و انجماد مواد مذاب است، این مورد خواص مکانیکی و فیزیکی قطعه را مشخص می کند.
اسلب، بیلت و بلوم انواع شمش های فولادی هستند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خودشان را دارند.
اسلب (Slab) چیست ؟
اسلب یا تختال یک محصول فولادی است که 4 تا 12 متر طول دارد، عرض آن 1.25 متر و ضخامت آن 230 میلیمتر و سه سطح مقطع مستطیل شکل است.
بصورت معمول اسلب از طریق ریخته گری مداوم یا نورد گرم از دیگر انواع شمش فولادی ساخته می شوند.
از اسلب برای ساخت صفحه، ورق های فولادی و … استفاده می کنند.
بیلت (Billet) چیست ؟
بیلت یا شمشال یکی از پر کاربرد ترین فرآورده های نورد میانی فولاد است که دارای 15 سانتی متر عرض، سطح مقطعی دایره ای یا مربعی با 230 سانتی متر مربع مساحت است.
بیلت معمولا از طریق نورد شمش، ریخته گری مستقیم و یا از طریق اکستروژن ساخته و تولید می شوند.
در مقایسه با شمش این محصول طول بیشتری دارد و به همین علت از آنها برای ساخت محصولاتی که نیاز به طول بیشتری دارند همانند میلگرد و انواع مفتول استفاده می کنند.
بیلت ها در دو نوع ساخته می شوند :
-بیلت sp3
نسبت به نوع دیگر یعنی sp5 انعطاف پذیری بیشتری دارند.
-بیلت sp5
در مقایسه با نوع sp3 استحکام بالاتری دارند.
بلوم (Bloom) چیست ؟
بلوم یا شمشه، یک نوع بیلت است که طولی بلندتر و سطح مقطعی بزرگتر از مدل معمولی دارد.
نکته قابل توجه در رابطه با بلوم این است که در بعضی مواقع برای تولید بلوم از برش کناره اسلب استفاده می شود.
عرض بلوم بیش از 15 سانتی متر و سطح مقطعش بیش از 230 سانتی متر است.
کاربرد بلوم در تولید ریل، تیرآهن، ناودان، انواع پروفیل، سپر و قوطی است.
